Zaktualizowano dnia 3 października 2023
Radzenie sobie z sytuacjami trudnymi stanowi wyzwanie nie tylko dla dzieci, ale również i dorosłych. Dlatego też warto od najmłodszych lat kształtować odporność psychiczną. Więcej na ten temat, a także o emocjonalnym radzeniu sobie z trudnościami i sposobami wspierania tej odporności, omówimy w dalszej części artykułu.
Emocjonalne radzenie sobie z trudnościami
Emocjonalne radzenie sobie z trudnościami to zjawisko polegające na uruchomieniu przez daną osobę procesów, które mają na celu regulowanie emocji wywołanych w wyniku sytuacji stresującej. Objawia się m.in.:
- zaprzeczeniem,
- unikaniem zagrożenia,
- wycofaniem,
- racjonalizacją,
- oddzieleniem się od problemu.
Celem emocjonalnego radzenia sobie z trudnościami jest poprawa swojego samopoczucia, a nie faktyczne rozwiązanie problemu.
Co to jest odporność emocjonalna u dzieci?
Odporność emocjonalna, a także poznawcza i społeczna, odnosi się do odporności psychicznej dziecka. Dotyczy ona radzenia sobie z sytuacjami stresującymi i trudnymi, np. związanymi z rozczarowaniem lub zawstydzeniem.
Wymienia się następujące źródła odporności psychicznej dziecka:
- Zasoby zewnętrzne dotyczące wsparcia dziecka, takie jak:
- relacje zbudowane na zaufaniu;
- zachęcanie dziecka do samodzielności;
- poszukiwanie pomocy w sytuacjach trudnych itp.
- Zasoby wewnętrzne, czyli pewne przekonania i postawy dziecka, takie jak:
- świadomość bycia kochanym;
- znajomość swoich mocnych i słabych stron;
- poczucie sprawstwa itp.
- Kompetencje społeczne i umiejętności interpersonalne dziecka, takie jak:
- komunikowanie się;
- radzenie sobie z uczuciami;
- umiejętność oceny własnego temperamentu itp.
Wspieranie emocji dziecka a rola rodziców
Rodzina ma kluczowy wpływ na prawidłowy rozwój dziecka, a w tym budowanie jego odporności psychicznej. Rodzice są pierwszymi osobami, z którymi maluch buduje swoją więź, a ponadto ich zachowanie wpływa na poczucie bezpieczeństwa u dziecka.
Co więcej, w kształtowaniu odporności psychicznej istotne są:
- pozytywne postawy rodzicielskie,
- udzielanie wsparcia,
- okazywanie uczuć,
- wsparcie emocjonalne,
- zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa.
Rozwijanie odporności w przedszkolu i żłobku
Jednym z zadań żłobków i przedszkoli jest wspieranie prawidłowego rozwoju dziecka, w tym kształtowanie umiejętności społecznych czy kompetencji emocjonalnych. Wymaga to zdobycia odpowiedniej wiedzy i umiejętności z tego zakresu, ponieważ opiekunowie poprzez wspieranie odporności psychicznej maluchów mają wpływ na to, jak w późniejszych latach radzą sobie w szkole i w kontaktach z innymi osobami.
Działania mające na celu rozwijanie odporności psychicznej dziecka:
- organizowanie ćwiczeń, których celem jest nauczenie ich radzenia sobie w sytuacjach trudnych lub w regulowaniu emocji;
- zapewnienie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla dzieci zmagających się z trudną sytuacją, np. utrata bliskiej osoby;
- edukowanie rodziców w zakresie wspierania emocji dziecka;
- zapewnienie odpowiednio wykwalifikowanej kadry w placówce oświatowej.
Rozwijanie kompetencji opiekunów dzieci
Wiedza i doświadczenie opiekunów i wychowawców dzieci ma znaczenie w osiąganiu zamierzonych celów, a także we wspieraniu prawidłowego rozwoju maluchów. Warto zatem stale rozwijać swoje kompetencje w tym zakresie, co dotyczy również rodziców.
W ofercie naszej Instytucji znajduje się “Szkolenie Uzupełniające dla Opiekuna w Żłobku lub Klubie Dziecięcym”, który przybliża uczestnikowi tematykę stymulowania wszechstronnego rozwoju dziecka, w tym: rozpoznawania potrzeb, szans i zagrożeń rozwoju malucha oraz sposobów wczesnego wspomagania tego rozwoju. Ponadto kursant poznaje innowacyjne metody planowania, organizowania, monitorowania i dokumentowania tego, jak rozwija się dziecko oraz budowania relacji społecznych. Szkolenie to jest t dedykowane dla osób, które mają kwalifikacje opiekuna w żłobku, ale miały przerwę w pracy powyżej 6 miesięcy.
Warto dodać, że absolwent “Szkolenia Uzupełniającego dla Opiekuna w Żłobku lub Klubie Dziecięcym” otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu szkolenia. Uczestnik nie musi się martwić o wiarygodność otrzymanego dokumentu, ponieważ Krajowy Instytut Medyczny posiada zgodę na jego organizację od Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.
