Pierwsze trzy lata życia to ważny czas dla malucha, dlatego potrzeby rozwojowe dziecka powinny być wspierane przez otoczenie. Zatem odpowiednie kształcenie osób pracujących w żłobkach i klubach dziecięcych jest bardzo istotne, ponieważ zachowania wobec malucha i naśladowane wzorce, wpływają na dalsze życie dziecka.

Klub dziecięcy a żłobek – podobieństwa i różnice

Różnicą pomiędzy klubem dziecięcym a żłobkiem jest wiek maluchów, nad którymi jest sprawowana opieka. W pierwszym z wymienionych miejsc dziecko może uczęszczać od ukończenia 1. roku życia, a z kolei do żłobka już od ukończenia 20. tygodnia życia. Czas trwania opieki w tych placówkach sprawowany jest do momentu ukończenia roku szkolnego, w którym maluch ukończy 3. rok życia. 

Zdecydowanie więcej wymienia się podobieństw pomiędzy klubem dziecięcym a żłobkiem. Jednym z nich jest możliwość przedłużenia pobytu dziecka w placówce do ukończenia 4. roku życia. Ma to miejsce w sytuacji, gdy objęcie malucha wychowaniem przedszkolnym jest utrudnione lub niemożliwe albo w przypadku, gdy wynika to z rozwoju dziecka.

Praca w żłobku lub klubie malucha jako opiekun nad dziećmi trwa do 10 godzin dziennie, a jedynie w indywidualnie rozpatrywanych przypadkach jest możliwość wydłużenia tego czasu. Ponadto w placówkach jeden opiekun może zajmować się maksymalnie ośmiorgiem dzieci.

Rozwój dziecka do 3. roku życia w pigułce

Rozwój dziecka do 3. roku życia to tzw. okres wczesnego dzieciństwa, w którym wyróżnia się dwie fazy: 

• okres niemowlęcy (przypada na 1. rok życia),
• okres poniemowlęcy (trwa od 2. do 3. roku życia).

Początek rozwoju niemowlęcia wiąże się z przystosowaniem się do życia. Podczas pierwszych 12 miesięcy obserwuje się u noworodka odruchy typowe dla człowieka, takie jak: mruganie, ssanie, połykanie, wydalanie.

Następnie w okresie niemowlęcym dziecko nabywa umiejętność kontrolowania swojej postawy, lokomocji, a także chwytania i manipulacji. Ponadto uczy się dostrzegać i identyfikować różne bodźce zewnętrzne. Wynika to z tego, że w tym czasie maluch podejmuje działania pozwalające mu zaspokoić potrzeby poznawcze.

Z kolei w okresie poniemowlęcym trwa ciągły, coraz bardziej intensywny rozwój psychoruchowy, a co więcej, dzieci są w stanie już inicjować kontakty społeczne za pomocą zdolności werbalnych. Maluch staje się świadomy, że występuje u niego pewna sprawczość i ma wpływ na zdarzenia.

Wpływ opiekuna na potrzeby rozwojowe dziecka 

Rozwój dziecka przebiega prawidłowo tylko w odpowiednim środowisku, którym jest przede wszystkim rodzina, ale także pracownicy w żłobku czy klubie malucha. W tym czasie kształtuje się przywiązanie do opiekuna, który ma wpływ na odczuwane przez dziecko poczucie bezpieczeństwa. Ponadto maluch obserwuje dorosłego i na jego podobieństwo kształtuje swoje nawyki, dlatego opiekun powinien mieć na uwadze wytworzenie u dziecka pozytywnych przyzwyczajeń.

Rolę sprawującego opiekę mogą pełnić nie tylko wychowawcy, ale i wolontariusze, których obowiązkiem jest przygotowanie (np. za pomocą kursu) potrzebne do pracy z dziećmi. Osoba na tym stanowisku pomaga przy codziennych czynnościach pielęgnacyjnych oraz dba o to, by czas spędzony w placówce wpływał pozytywnie na malucha. Wolontariusz często dzieli się pomysłami na zajęcia w żłobku lub klubie dziecięcym, które powinny być często zmieniane ze względu na nietrwałość uwagi dziecka.

Kursy potrzebne do pracy z dziećmi, czyli jakie?

Szkolenia dla wolontariusza powinny przygotowywać uczestnika ze sposobów prawidłowej opieki nad maluchem, a także przygotować do udzielania pierwszej pomocy w razie zagrożenia. Są to najważniejsze z tematów, które powinny znaleźć się w kursach potrzebnych do pracy z dziećmi. 

Wymogi te spełnia Szkolenie dla Wolontariuszy w Żłobku lub Klubie Dziecięcym oferowane przez Krajowy Instytut Medyczny, dzięki któremu kursant legalnie będzie mógł sprawować funkcję wolontariusza w pracy z dziećmi do lat 3. Poza ww. tematami uczestnik poznaje dodatkowo pomysły na zajęcia w żłobku, które stymulują rozwój dziecka. Absolwent szkolenia po pozytywnym zakończeniu kształcenia otrzymuje zaświadczenie potwierdzające zdobytą wiedzę i umiejętności.